I. Các loại chi phí trong kế toán xây dựng:

Trong sản xuất xây lắp, do đặc điểm sản phẩm có tính đơn chiếc nên đối tượng hạch toán chi phí sản xuất thường  là theo đơn đặt hàng hoặc cũng có thể đó là một hạng mục công trình, một bộ phận của một hạng mục công trình, nhóm hạng mục công trình, một ngôi nhà trong dãy nhà.

Để giúp các bạn phân biệt dễ dàng cách tập hợp chi phí trong kế toán xây dựng. Kế toán Centax xin chia sẻ bài viết Các loại chi phí trong kế toán xây dựng 

1. Chi phí Nguyên vật liệu trực tiếp

1.1 Khái niệm

Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp là những chi phí về nguyên vật liệu chính, vật liệu phụ, các cấu kiện hoặc các bộ phận rời, vật liệu luân chuyển tham gia cấu thành nên thực thể sản phẩm xây lắp (không kể vật liệu phục vụ cho máy móc thi công, phương tiện thi công và những vật liệu tính trong chi phí sản xuất chung). Giá trị vật liệu được hạch toán vào khoản mục này ngoài giá trị thực tế còn có cả chi phí thu mua, vận chuyển từ nơi mua về nơi nhập kho hoặc xuất thẳng đến chân công trình.

Nguyên vật liệu sử dụng cho xây dựng hạng mục công trình nào phải được tính trực tiếp cho hạng mục công trình đó trên cơ sở chứng từ gốc theo số lượng thực tế đã sử dụng và theo giá xuất kho thực tế. Trường hợp nguyên vật liệu xuất dùng có liên quan đến nhiều công trình, không thể tổ chức hạch toán riêng được thì kế toán phải phân bổ chi phí cho các công trình theo tiêu thức thích hợp như theo định mức tiêu hao, theo khối lượng thực hiện…

2.1 Khái niệm

Chi phí nhân công trực tiếp là chi phí lao động trực tiếp tham gia vào quá trình hợp đồng xây dựng bao gồm cả khoản phải trả cho người lao động trong biên chế của doanh nghiệp và cho người lao động thuê ngoài (không bao gồm các khoản tính trích theo lương).

2.2 Phân loại

Gồm tiền lương, phụ cấp của công nhân trực tiếp tham gia công tác thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị, bao gồm:

• Tiền lương chính của công nhân trực tiếp thi công xây lắp kể cả công nhân phụ,công nhân chính như công nhân mộc, công nhân nề, công nhân xây, công nhân uốn sắt, công nhân trộn bê  tông…; công nhân phụ  như: công nhân khuân vác máy móc thi công, tháo dỡ ván khuôn đàn giáo,lau chùi thiết bị trước khi lắp đặt, cạo rỉ sắt thép, nhúng gạch…
• Các  khoản phụ cấp theo lương như phụ cấp làm đêm, thêm giờ, phụ cấp trách nhiệm,chức vụ, phụ cấp công trường, phụ cấp khu vực, phụ cấp nóng độc hại…
• Tiền lương phụ của công nhân trực tiếp thi công xây lắp.

• Các khoản tiền lương và phụ cấp của công nhân trực tiếp tham gia công tác thi công xây dựng, lắp  đặt  thiết  bị thuộc biên chế quản lý của DNXL, khoản mục chi phí nhân công trực tiếp. Còn bao gồm khoản phải trả cho lao động thuê ngoài theo từng loại công việc. Khoản mục chi phí nhân công trực tiếp không bao  gồm tiền lương của công nhân khi vận chuyển vật liệu ngoài cự ly công trường.Đồng thời là lương nhân viên thu mua bảo quản bốc dỡ vật liệu trước khi đến kho công trường, lương công nhân tát nước vét bùn khi thi công gặp trời mưa hay mạch nước ngầm và tiền lương của các bộ phận khác (sản xuất phụ, xây lắp phụ, nhân viên bảo vệ, quản lý…).
• Mặt  khác, chi phí nhân công trực tiếp cũng không bao gồm khoản trích BHXH, BHYT, KPCĐ theo tỷ lệ quy định tính trên tiền lương phải trả của công nhân trực tiếp thi công xây lắp.
• Chi phí nhân công trực tiếp cũng không tính tiền ăn giữa ca của công nhân viên trực tiếp xây lắp. Các khoản này được tính vào khoản mục chi phí sản xuất chung.
• Trong  trường  hợp trong DNXL có các hoạt  động khác mang tính chất công nghiệp hoặc cung cấp dịch vụ thì vẫn được tính vào khoản mục chi phí nhân công trực tiếp.

Chi tiết Kế toán xây dựng và quy trình hạch toán mời các bạn theo dõi tại bài viết https://ketoan68.net/cac-loai-chi-phi-trong-ke-toan-xay-dung/

3. Chi phí sử dụng máy thi công

3.1 Khái niệm

Máy móc thi công là các loại máy phục vụ trực tiếp cho sản xuất xây lắp. Nó là máy trộn bê tông, cần trục, cần cẩu tháp, máy ủi, máy xúc,…Chi phí sử dụng máy thi công là những chi phí có liên quan trực tiếp đến việc sử dụng xe và máy thi công, bao gồm các loại nguyên, vật liệu xuất dùng cho máy thi công, tiền lương phải trả cho công nhân điều khiển. ngoài ra còn phục vụ máy thi công, khấu hao máy thi công, tiền thuê máy thi công, chi phí dịch vụ mua ngoài cho sử dụng máy thi công…

3.2 Phân loại

Đối với trường hợp doanh nghiệp thực hiện việc xây lắp theo phương thức thi công hỗn hợp vừa thi công bằng thủ công vừa kết hợp thi công bằng máy. Trong giá thành xây lắp còn có khoản mục chi phí sử dụng máy thi công.

*Chi  phí sử dụng máy thi công gồm hai loại chi phí là chi phí thường xuyên và chi phí tạm thời.

Chi phí thường xuyên gồm:

+ các chi phí xảy ra hàng ngày một cách thường xuyên cho quá trình sử dụng máy thi công như chi phí về nhiên liệu, dầu mỡ. Ngoài ra còn có các chi phí vật liệu phụ khác. Ví dụ như tiền lương  của công nhân điều khiển và công nhân phục vụ máy thi công. Tiền khấu hao TSCĐ là xe máy thi công. Nó là các chi phí về thuê máy,chi phí sửa chữa thường xuyên xe máy thi công.

*Chi phí tạm thời

+ Khái niệm:

là những chi phí phát sinh một lần có liên quan đến việc lắp, tháo, vận chuyển, di chuyển máy. Nó còn có các khoản chi phí về những công trình tạm phục vụ cho việc sử dụng máy thi công như lán che máy ở công trường. Cũng như bệ để máy ở khu vực thi công.

Các chi thường xuyên được tính trực tiếp một lần vào chi phí sử dụng máy thi công trong kỳ. Còn chi phí tạm thời không hạch toán một lần vào chi phí sử dụng máy thi công. Nhưng được tính phân bổ dần theo thời gian sử dụng các công trình tạm. Có thể tính theo thời gian thi công trên công trường (thời gian nào ngắn hơn thì chọn làm tiêu thức để phân bổ).

Xác định số phân bổ hàng tháng như sau:

– Chi phí tạm thời cũng có thể được tiến hành trích trước vào chi phí sử dụng máy thi công. Khi sử dụng xong công trình tạm, số chênh lệch giữa chi phí thực tế phát sinh với chi phí trích trước được xử lý theo quy định.

Do đặc điểm của hoạt động xây lắp và của sản phẩm xây lắp, một máy thi công có thể sử dụng cho nhiều công trình trong kỳ hạch toán. Vì vậy, cần phân bổ chi phí máy thi công cho từng công trình. Theo chế độ quy định hiện nay, có ba tiêu thức phân bố. Đó là: theo khối lượng công việc hoàn thành của ca máy. Ngoài ra tính theo ca máy làm việc, theo dự toán chi phí sử dụng máy thi công. Công thức phân bổ như sau:

* Các loại chi phí trong xây dựng

Chi phí sử dụng máy thi công không bao gồm khoản trích BHXH, BHYT, KPCĐ theo tỷ lệ quy định trên tiền lương của công nhân điều khiển máy thi công. Khoản này được tính vào chi phí sản xuất chung. Chi phí sử dụng máy thi công cũng không bao gồm các khoản sau: lương người vận chuyển, phân phối vật liệu cho máy.Vật liệu là đối tượng chế biến của máy, các chi phí  xảy ra trong quá trình máy ngừng sản xuất, các chi phí lắp đặt lần đầu cho  máy móc thi công, chi phí sử dụng máy móc thiết bị khác. Là các chi phí có tính chất quản lý,phục vụ chung.

Một số trường hợp đặc biệt

Trường hợp doanh nghiệp thi công toàn bằng thủ công hoặc thi công toàn bằng máy, các chi phí phát sinh không đưa vào khoản mục chi phí sử dụng máy thi công mà được tập hợp vào các khoản mục CPNVLTT, CPNCTT, CPSXC.

Chi tiết Dự toán công trình và cách xây dựng chỉ tiêu theo dõi của kế toán các bạn theo dõi chi tiết tại đây 

Chi tiết Kinh nghiệm làm kế toán xây dựng, xây lắp các bạn theo dõi chi tiết tại đây 

4. Chi phí sản xuất chung

4.1 Khái niệm

Chi phí sản xuất chung là các chi phí trực tiếp khác (ngoài chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi  phí  nhân  công  trực tiếp và chi phí sử dụng máy thi công), các  chi  phí  về tổ chức,  quản  lý phục vụ sản xuất xây lắp, các chi phí có tính chất chung cho hoạt động xây lắp gắn liền với từng đơn vị thi công như tổ, đội, công trường thi công.

4.2 Phân loại

Chi phí sản xuất chung gồm các khoản chi phí như sau:

• Chi phí nhân viên phân xưởng: gồm tiền lương chính, lương phụ,phụ cấp lương, phụ cấp lưu động  phải trả cho nhân viên quản lý đội xây dựng, tiền ăn giữa ca của nhân viên quản lý đội xây dựng. Ngoài ra còn là của công nhân xây lắp. Khoản trích BHXH, BHYT, KPCĐ được tính theo tỷ lệ quy định hiện hành trên tiền lương phải trả của công nhân trực tiếp xây lắp. Và nhân viên sử dụng máy thi công và nhân viên quản lý đội thuộc biên chế của doanh nghiệp.

– Ngoài khoản chi phí của nhân viên quản lý công  trường, kế toán, thống kê, kho, vệ sinh…của công trường. Chi phí nhân viên phân xưởng còn bao gồm tiền công vận chuyển vật liệu ngoài cự ly thi công do mặt bằng thi công chật hẹp. Và  công tát nước vét bùn khi trời mưa hoặc gặp mạch nước ngầm…

• Chi phí vật liệu gồm chi phí vật liệu cho đội xây dựng. Như vật liệu dùng để sửa chữa, bảo dưỡng TSCĐ, công cụ dụng cụ thuộc đội xây dựng quản lý và sử dụng. Là chi phí lán trại tạm thời.

– Trường hợp vật liệu mua ngoài xuất thẳng cho đội xây dựng, nếu doanh nghiệp được khấu trừ thuế thì chi phí vật liệu không gồm thuế giá trị gia tăng đầu vào.

• Chi  phí dụng cụ sản xuất xây lắp gồm các chi phí về công cụ dụng cụ dùng cho  thi công, ví dụ như  cuốc  xẻng, dụng cụ cầm tay, xe đẩy, đà giáo, ván khuôn và các loại   công  cụ  dụng  cụ  khác dùng cho sản xuất và quản lý của đội xây dựng. Chi phí dụng cụ sản xuất xây lắp không bao gồm thuế GTGT đầu vào nếu doanh nghiệp tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ thuế.
• Chi phí khấu hao TSCĐ gồm chi phí khấu hao TSCĐ dùng chung cho hoạt động của đội xây dựng.
• Trong trường hợp doanh nghiệp tổ chức thi công hỗn hợp vừa bằng thủ công vừa bằng máy. Khoản chi phí  khấu hao máy móc thi công được tính vào chi phí sử dụng máy thi công. Chứ không tính vào chi phí sản xuất chung.

Chi tiết Thời điểm ghi nhận doanh thu và xuất hóa đơn trong đơn vị xây lắp các bạn theo dõi chi tiết tại đây 

Chi tiết Cách hạch toán chi phí trong xây dựng các bạn theo dõi chi tiết tại đây Cách hạch toán chi phí trong xây dựng